Playbook

Publieke innovatie

Wat is het?

Nieuwe ideeën genereren om je dienstverlening te optimaliseren.

Wat is publieke innovatie precies?

Publieke innovatie gaat om het ontwikkelen van nieuwe ideeën, technologieën of beleidsmaatregelen binnen de publieke sector. Het Observatorium voor Publieke Sector Innovatie van de OESO definieert het als 'het creëren en invoeren van nieuwe of verbeterde producten, processen of diensten om publieke uitdagingen aan te pakken en burgers meer kwaliteit te bieden'. Voortdurend en snel reageren op publieke behoeften, waar mogelijk met behulp van nieuwe technologieën, maakt je overheidsdiensten efficiënter.

Er zijn drie vormen van publieke innovatie die vernieuwende en toegankelijke oplossingen bieden voor openbare uitdagingen.

Twee personen voor een bord met post its in de hand

Soorten publieke innovatie

1. Beleidsinnovatie

Beleidsinnovatie gaat over het veranderen of creëren van nieuwe beleidsmaatregelen die publieke diensten beïnvloeden. Bijvoorbeeld wanneer de overheid subsidies verstrekt om bedrijven aan te moedigen meer te investeren in technologische vooruitgang.

2. Diensteninnovatie

Diensteninnovatie verbetert processen of technologieën die publieke diensten ondersteunen. Door digitalisering kunnen burgers nu bijvoorbeeld eenvoudig online toegang krijgen tot overheidsdiensten met behulp van digitale identificatie, zoals de eID.

3. Technologische innovatie

Technologische innovatie gaat over het vernieuwen van technologieën zoals softwaretoepassingen of hardware om de dienstverlening te verbeteren. Voorbeelden hiervan zijn slimme steden, kunstmatige intelligentie en blockchain-technologie.

Hoe start je met innoveren?

Om zelf aan publieke innovatie te doen moedigen we je aan rekening te houden met de aanbevelingen van de OESO. Deze helpen je een bedrijfscultuur te creëren  van innovatie, creativiteit, leren en experimenteren, en stellen je in staat diensten te ontwikkelen die efficiënt zijn en aansluiten bij de behoeften van burgers.

Belangrijk voor innovatie: partijen samenbrengen, kennisdeling aanmoedigen en richtlijnen aanbieden die innovatie stimuleren.

Een mindmap die het deel "hoe start je met innoveren" samenvat

Vertrek van samenwerking en partnerschap

Om je diensten toegankelijk en gebruiksvriendelijk te maken voor de burgers, is het essentieel om samen te werken met externe partners zoals experts of particuliere bedrijven. Naast de burger kan je ook hen vanaf het begin te betrekken bij het ontwikkelingsproces. Dit kan je doen door een ecosysteem op te zetten waarin uiteenlopende perspectieven elkaar uitdagen. Wanneer overheidsinstanties, maatschappelijke organisaties en de private sector kennis en waardevolle ideeën kunnen delen, versterk je de betrokkenheid en tevredenheid van burgers en maak je de overheid transparanter. Bovendien benut je de expertise, middelen en netwerken van anderen om gezamenlijk vernieuwende oplossingen te creëren voor maatschappelijke uitdagingen.

Bevorder een mensgerichte benadering

Binnen ons team innoveren we met het startpunt: burgers centraal plaatsen.
Een mensgericht ontwerp moet het principe zijn voor al je projecten en initiatieven. Als digitale overheidsdienst betekent het dat je diensten gebruiksvriendelijk, toegankelijk en eenvoudig te begrijpen zijn. Zo’n mensgerichte benadering is cruciaal om de behoeften, voorkeuren en verwachtingen van burgers als eindgebruikers beter te begrijpen, en een waardevolle dienstverlening voor hen te ontwikkelen. Hoe je dat aanpakt? Service Design is een methode die de gebruiker centraal stelt in het ontwerp- en denkproces. Dit omvat het uitvoeren van gebruikersonderzoek, het organiseren van co-creatieworkshops, en het uitvoeren van gebruikerstests vóór en na het verbeteren of ontwikkelen van een dienst.

Stimuleer een experimentele bedrijfscultuur 

Om flexibel in te spelen op veranderende burgerbehoeften en markttrends, is het belangrijk om een cultuur van innovatie en voortdurend leren te creëren. Door open te staan voor vernieuwing, kunnen bestaande initiatieven voortdurend verbeterd worden en kunnen er middelen worden toegewezen aan nieuwe projecten. Zo’n bedrijfscultuur creëren kost tijd, maar je kan hem stimuleren door idee-incubators of design labs op te zetten. Hier kunnen medewerkers de vrijheid krijgen om nieuwe ideeën te verkennen of bestaande aannames in vraag te stellen. Daarnaast kan je een leercultuur bevorderen door innovatieve initiatieven te testen en evalueren via kleinschalige proefprojecten. Op deze manier kan je in een vroeg stadium bepalen wat werkt en wat niet. Je kan ideeën dan verfijnen en gebruikerstests uitvoeren om beslissingen te nemen op basis van praktijkervaring. Het omarmen van 'falen' als onderdeel van het ontwerpproces vergroot de kans op succes bij het optimaliseren van je diensten.

Door samen te werken met externe partners, een mensgerichte aanpak te bevorderen en een experimentele bedrijfscultuur te stimuleren, kan je vernieuwende initiatieven ontwerpen en uitvoeren om jouw dienstverlening te optimaliseren. Het samenbrengen van expertise, middelen en netwerken bevordert de betrokkenheid van burgers en transparantie van de overheid.

Deze aanbevelingen dienen als een waardevolle leidraad voor publieke innovatie, zodat je jouw dienstverlening kan optimaliseren en meer waarde biedt aan de burger als eindgebruiker.

Helpen om de overheid mensgerichter te maken? Zet vandaag nog je eigen innovatieve mindset in gang.  
Dat doe je door jezelf eerst goed te informeren via onze website of door in gesprek te gaan met een van onze experts.